27 NİSAN - 21 MAYIS 2013

Azerbaycanlı Vagif Şadlinski’den bir kitap

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Azerbaycan’ın Başkenti Baku’den, öteki yerleşim birimlerinden gelen kitapların sayıları hızla artıyor. Bu kitapların sayfalarındaki gezintim, zaman zaman gecikse de sürüyor.

Vagif Şadlinski imzalı bir kitap geldi. Ciltli 290 sayfalık bir kitap bu. Adı: Şadlinskiler. Vagif hocanın geçmişide anlatılıyor bu kitap da.

Kitap içine, ilk sayfalarına bakıyorum, “Şadlinskiler” deyince ne anlamamız lazım diye.. Görülenler:

Azerbaycan tarihinde halkın manevi değerlerini özünde yaşadan Azerbaycan karakterinin formalaşmasında, şekillenmesinde, milli özellikleri, öz amellerinde toparlayan şanlı nesiller olup ve bugünde aynı anlayışla devam edenler, ettirilenler, olarak kabul ediliyor, ifade ediliyor.

Kitabın edebi cehetden işleyeni: Bayram Hüseynli, Redaktoru: Mustafa Çemenli.

Vagif Şadlinski’nin bu kitabında Şadlılar neslinin şanlı geçmişi, kaybettiği şahsiyetler hakkında tahliller yapıldığı görülüyor.

Bunlar; Azerbaycan halkının tarihinde iz bırakmış, milletinin sevgisini ve muhatbetini kazanmış, Bakıhanovalar, Şeyhzamanovlar, Cavanşirler, Hacıbeyliler, Bedelbeyliler, Hoyskiler, Refibeyliler ve başka nesillerden  Şadlinskiler nesli de önemli rol oynamış görünüyor.

1. Şadlıların sitayiş etdikleri ve ona bağlı oldukları Pir Cemal Abdal Hazretlerinin Selçuklu devrinde 1160-1230 ncu yıllar arasında yaşadığı tahmin edilir (Sayfa 18)

2. 1918 nci yılın ilk ayından irevan vilayetinde Ermeni Daşnaklarının daha da faalleşmesi Vedibaşar mahallesinde de sabitliye pozmuş, genel durumu daha da ağırlaşmıştı (Sayfa:61),

3. Millidere döğüşleri zamanı Abbasgulu beyin silahlı destesi tarafından geri oturdular Baş Gernili Daşnak Artuşun guldur destesi tezeden Şorbulag yönünden Büyük Vediye sokulmağa can atar (Sayfa:75

4. Azerbaycan rehberliği, hususile şahsen Neriman Nerimanov Nahçıvanı’nın Bolşevik hükümetini bu bölgede harbi ameliyatları suretlendirmeye davet eder.

Kitap içindeki anlatımlar böyle sürüp gidiyor. Bütünlük içinde baktığımızda, değerlendirdiğimizde, kitabın önemi daha çok anlaşılıyor, gözler önüne seriliyor efendim. Tebriklerimi sunuyorum.

  Sayfa 236’dan; Rahmetlik atamgil üç kardeş olublar. Büyük gardaş Ağa  Şadlinski, Hüseyin Şadlinski ve rahmetlik atam Bilas Şadlinski.

***

KIBATEK’ten iki şiir kitabı

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Merkezi İzmir’de bulunan KIBATEK’in yayınları arasında Günyüzü gören iki şiir kitabı var elimde, masamda.

Bunlar; Cemali Tunalıgil ve Feyyaz Sağlam imzalarının taşıyıcıları efendim.

UZAKLARDAN BİR SES

KİBATEK Yayınlarının 28 ncisi, Cemali Tunalıgil imzalı “Uzaklardan Bir Ses” adının taşıyıcısı bir şiir kitabı. 64 sayfayla Günyüzü görmüş.

Sunuş Feyyaz Sağlam’ın. Önsöz: Reşit Hanadan imzasıyla karşımıza çıkıyor. Yer yer fotoğraflarla zenginleştirilen “Uzaklardan Bir Ses” in ilk şiiri “Kendini bil” başlığıyla bizimle selamlaşıyor.

Yalnızlık, acı, burukluk gibi duygular, Cemali Tunalıgil’in şiirlerinin hareket noktası. 10.08.2000 tarihinde, sultan Murat Türbesi, Kosova Ovası dipnotuyla yazdığı şiir 46 ncı sayfada. Buradan:

Selam Sana şehit ecdadım,

Yattığın toprak şerefim, şanımdır,

Kutsal hediyendir yattığın toprak,

Özgürlüğümüzdür akan kanın..

Kosova Türk Edebiyatının güçlü sesi Cemali Tunalıgil’in yeni kitaplarıyla bizimle merhabalaşacağını ümit ediyoruz.

BALKAN RUBAİLERİ

Feyyaz Sağlam imzasının taşıyıcısı bir kitap… 56 sayfalık görünümüyle, okurlarının karşısına çıkmış, çıkarılmış. KIBATEK Yayınlarının 29 ncusu. Sözbaşı Feyyaz Sağlam’ın. Sunuş Yrd. Doç.Dr. Hüseyin Tuncer.

Hüseyin Tuncer hoca, sunuşunun bir yerinde; “Feyyaz Sağlam’ı günümüzün Hamdullah Suphi’si olarak görmek mümkündür. Genç yaşta ağarmış saçları, yürek atışları, Türk Dünyası’nı kucaklayışı ve bu yoldaki çabalarıyla takdire yaşandır” diyor.

Sayfa 22’den iki rubai anlatım, Birinci dörtlük: 1996, Filibo.. İkinci dörtlük: 1998, Deliorman dipnotlu efendim:

13-Bu toprak Arda boyudur, gözü yolda garip kuşumdur,

Çiledir, hasrettir, umuda gebe kanlı gözyaşımdır,

Bir gün çekip gitsem, bilirim ki hep içimde,

Yaslı Türkçemdir, hem İzmir’de göçmen komşumdur.

14-Bunun bir gece yazılmış o meş’um göç fermanı

Bir şiir ki süzülmüş İzmir’e, acı ve sabrın harmanı,

Toprağına eriştim şükür, dolaştım ve düşündüm,

Şiirin dervişi kadar kim sevebilmiş ki Deliorman’ı.

***

Bilimsel Eksen Dergisinin ilk sayısı

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Merkezi Ankara’da bulunan Kültür Ajans yayınları arasında yeni bir dergi daha Günyüzü görmeye, yayınlanmaya başladı.

Derginin adı: Bilimsel Eksen üç ayda bir yayınlanıyor. Hakemli bir dergi. Sahibi: Hayrettin İvgin, Sorumlu yazı işleri müdürü: Erhan İvgin, Editör: Ömer Ünal.

İlk sayısı, bahar sayısı olarak yayınlandı. Normal kitap boyutunda 184 sayfalık bir dergi Bilimsel Eksen. Dergi içinde imzaları bulunanlardan:

-Akd. Prof.Dr. İsmayil Hacıyev, Nail Tan, Doç.Dr. Naile Rahimbeyli, İkbal Vurucu, Ferhat Aşıkferki, Nizami Aliyev, Yrd. Doç.Dr. Zeki Gürel, Zeki Ergül vd.

Nail Tan hocanın “Atatürk ve Türk Dil Kurumunun kurulmasını hazırlayan süreç” başlıklı araştırması 20 nci sayfada başlıyor. Yazının girişinde, özet olarak verilen kısmındaki cümlelerden:

-“Atatürk, bir ulusun hayatında dil bağının önemini çok iyi bildiğinden, dil alanındaki çalışmaları düzenlemek amacıyla 1932 yılında Türk Dil Kurumunu kurdu. Kurumun çalışmalarıyla ömrü boyunca ilgilendi”.

Şimdi Nail Tan hocanın araştırmasının öteki sayfalarına dönelim, göz atalım, Atatürk’ün dil ve kültür arasındaki bağı hangi cümlelerle açıklıyor, bakalım:

1. Türkiye Cumhuriyetini kuran Türkiye halkına Türk milleti denir. Türk milletinin dili Türkçedir.

Türk dili dünyada en güzel, en zengin ve en kolay olabilecek bir dildir. Onun için her Türk, dilini çok sever ve onu yükseltmek için çalışır. Bir de Türk dili, Türk milleti için mukaddes bir hazinedir. Çünkü Türk milleti, geçirdiği, nihayetsiz badireler içinde ahlakının, an’anelerinin, hatıralarının, menfaatlerinin elhasıl bugün kendi milliyetini yapan her şeyin dili sayesinde muhafaza olunduğunu görüyor. Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.

2.  Milli his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin, Milli ve Zengin olması, milli hissin inkişafında başlıca müessirdir. Türk dili,. Dillerin en zenginlerindendir, yeter ki bu dil şuurla işlensin.

Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmalıdır (Gazi M. Kemal)

Bilimsel Eksen, dergisinin önümüzdeki sayılarının daha geniş içerikli yayınlanacağı yönündeki belirtiler, bizi sevindirmektedir. Dergi yayıncılarını kutluyor, uzun bir yayın süreci diliyorum efendim.

***

Doğan Soydan’dan: İllerimiz, Şiirlerimiz

Prof. Dr. İSA KAYACAN

  Doğan Soydan hoca, oturmuş 81 ilimizle ilgili ayrı ayrı şiir yazmış, bunların da kitaplaştırılmasını sağlamış.

  96 sayfalık, İllerimiz, Şiirlerimiz 81 İl 81 Şiir, adıyla kitaplaştırmış. Düşünmek ama gerçekleştirmek.. Bu iki nokta arasındaki fark büyük.81 İl hakkında şiir yazacağım diyebilirsiniz. Ama bunun gerçekleştirilmesinin zorluğunu görür, bir yerde mola verirsiniz, sonra bırakırsınız.

  Doğan Soydan hoca öyle yapmamış, düşünmüş, gerçekleştirmiş. Doğan Soydan hocanın iki sayfalık bir sunuşu önsözü var 81 il-81 şiir hakkında. Buranın bir yerinde; “81 il, 81 şiir bir boşluğu doldurmak için kaleme alınmıştır. Bu çalışma bir yandan illerimizin zenginliği, güzelliği hakkında ipuçları verirken, bir yandan da bunu şiir tadıyla sunmayı amaçlamıştır” deniliyor.

  İllerimiz hakkındaki şiirler Adana ilimiz itibariyle sıralanırken, bu illerimizin önemli ve simgesi haline gelmiş, görüntülerden seçmeler de veriliyor. Sayfa 7 ve Adana ilimiz. 5 ayrı dörtlükle anlatılmış Doğan Soydan hoca tarafından. Buradan iki dörtlük alalım:

Oğuz Türklerinin üç ok kolundan,

Yüreğir Beyi’nin yurdu burası.

Toprağı altındır, suyu bereket,

Toros dağları’nın Çukurova’sı.

Dört mevsim güneş, dört mevsim yaz, bahar,

Toprağın suyun başka müjdesi var,

Ve dört mevsim bolluk, bereket yağar,

Her evde ayrı bir bayram havası.

Kendi il’im Burdur’la ilgili şiiri arıyorum. 29 ncu sayfada karşımıza çıkıyor. Bu şiirin üzerinde, Burdur’un genel görünümü ve saat kulesiyle ilgili bir görüntüyle karşılaşıyoruz.

Doğan Soydan hocanın, Burdur hakkında yazdığı şiirini, Burdur Belediyesi tarafından yayınlanan, bu satırların yazarı İsa Kayacan imzalı, Nisan 2011’de 432 sayfayla “Burdur’dan Kültür Yağmuru” adlı kitabın 93. sayfasında da yayınlamıştık. Dört ayrı dörtlükten meydana gelen 29.sayfadaki Doğan Soydan hocanın “Burdur” şiirinden iki dörtlük alalım efendim:

El çalışır, çıkrık döner,

Damar damar elde gözüm,

Gün ağarır, yıldız söner,

İplik iplik şalda gözüm

Gölden esen yeli sevdim,

Mekik atan eli sevdim,

Katmer katmer gülü sevdim,

Gül kokulu dalda gözüm.

***

Osmaniye’den ‘Yenises’ Dergisi

Prof. Dr. İSA KAYACAN

  Dergilerimizle ilgili yürüttüğüm seri yazıların içinde yeralan, bugün gündemimde olan dergi, Osmaniye ilimiz merkezinde aylık yayınlanan, “yeni bir dünyaya doğru” yürüyen, ‘Yenises’ Dergisi.

Her ay muntazam olarak yayınlanan ve Türk Dünyasına yönelik yayınlarıyla dikkat çeken ‘Yenises’in kimliğine baktığımızda gördüklerimiz:

Sahibi: Hasan Bölük, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve Genel Koordinatör: Mehmet Aksoy, Haber Müdürü: Bahattin Kurnaz, Teknik Yönetmen: Şenol Öztürk, İdare yeri: Atatürk Cad. No: 2001 kat. 3 Osmaniye. Tlf: 0328 812 37 87

Masamda, 200, 201, 202.nci sayıları bulunan Yenises Dergisinin sayfalarında imzaları bulunanlardan bazılarının sıralanışı:

Türkiye’den haberler, Ayşe Altıntaş, Prof. Dr. Bilal Kemikli, Ufuk Gökçen, Nevzat Ergin Kumandaş, Hadi Önal, Ali Keskin, Emrullah Önal, Cumali Temiz, Şenol Öztür, Doç.Dr. Cavid Kasımlı, Hüseyin Çakır, Prof. Dr. Ümit Özdağ, Muharrem Kılıç, Mehmet Aksoy, Hakan Çelik, Suat Güloğlu, Yavuz Gürler, Hasan Yüksel, Mustafa Karagöz, Ali Temiz, Ercan Doğan, Ahmet Metin, Hamdi Gökçen, Ali Rıza Malkoç, Bahattin Kurnaz, Kemal Deniz, A.Refik Müftüoğlu vd. Bazı cümleler nakledelim dergi sayfalarındaki imzalardan:

1.600 yıl boyunca kıtaları ve devletleri yönetme ve huzur içinde yaşatma kudretini gösteren bir devlet geleneğini elbette ayakta tutan bir takım manevi dinamikler vardı (Doç.Dr. Cavid Kasımlı, Sayı: 201)

2.Türk tarihi hakkında yapılan araştırmalar ve verilen bazı eserler gerçekleri tam olarak yansıtmamaktadırlar. (Muharrem Kılıç, Sayı:200)

3.Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu’nun ilk etkilendiği kişi 1940’lı yıllarda Ağrı’da Nahiye Müdürlüğü görevinde bulunan Azerbaycan’lı şair Elmaz Yıldırım’dır. (Günerhan Aydoğmuş, Sayı: 202) 200 ncü sayının son sayfasında yer alan Mehmet Postallı imzalı 9 ayrı dörtlükten meydana gelen ‘Aldanma oğul’ başlıklı şiirden iki dörtlükle yazımızın bitiş noktasını koyalım efendim:

Makam, mevki elden çıkar gider de,

İnsanlık ebedi, ölmez be oğul.

Ekle ne var, ne yok, hepsi biter de,

İyilik kumaşı solmaz be oğul..

Gençlikte duygular sel gibi çağlar,

Gönül, umudunu yükseğe bağlar,

Denginde düşmeyen, ömrüne ağlar,

Her güzel yerini bulmaz be oğul..

***

Uluslararası, Türkiye-Mısır İlişkileri

Sempozyumu bildirileri

Prof. Dr. İSA KAYACAN

  Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu, merkezi Ankara’da bulunan Halk Kültürü Araştırmaları Kurumunun Genel Başkanı, Araştırmacı yazar.

  İrfan Ünver Nasrattınoğlu’nun yayına hazırladığı: Uluslar arası Türkiye-Mısır İlişkileri Sempozyumu Bildirileri 114 sayfayla kitaplaştırılmış. Geçtiğimiz yıllardan birinde gerçekleştirilen Sempozyum kitabı, Halk Kültürü Araştırmaları Kurumunun yayınları arasında Günyüzü görmüş.

  Sunuş, İrfan Ünver Nasrattınoğlu’na ait. Buranın bir yerinde, Mısırlı bilim adamlarıyla doğrudan ilişki kurularak, geniş kapsamlı bir düzenleme yapmanın yararlı olacağı düşüncesinden hareketle gerçekleştirilen sempozyumdan sözediliyor.

  Bildirileriyle katılanların bazılarının isimlerinden sözedelim burada:

  Ali Baykan, Ayten Sürür, B.Uyar Akalın, Harid Fedai, İbrahim Kunt, M. Sabri Koz, Nurşen Dinç, Sevim Selamet, Sinem Özdemir, Turgut Tuna vd.

  Bazı bildirilerden, bildiri sahipleri itibariyle, aldığımız cümleler şöyle sıralanmakta efendim:

1.Türk Edebiyatında özellikle 1930–1950 yılları arasında ortaya konan eserlerin yazarlarının öncülerinden biri olan Sadri Erten ve Sabahattin Ali de aynı yöntemi uygulayan yazarlarımızdandır (Ali Baykan, Sayfa:13)

2.Osmanlı Devleti’nin Ürdün, Irak, Suudi Arabistan gibi eyaletlerini kaybettiği dağılma döneminde, Mısır da büyük mali sıkıntıların önemli etkisiyle İngilizlerin kontrolü altına girmiştir. 1883’te İngiltere, gerekli gördüğü sadece Mısır’da kalacağını ilan etmiştir (Dr. Dilek Yiğit Yüksel, Sayfa:37)

3.Yaşadığımız dünya üzerinde her şeyin bir manası, her bir nesne, hadise, davranış ve ifadenin taşıdığı bir mesaj, hatırlattığı bir sembol, zihinde canlandırdığı bir imaj vardır. (Yrd. Doç.Dr. Hülya Aşkın Balcı, Sayfa:51)

4.Divan Edebiyatında bulunan mazumelerde yapılan en önemli sanatlardan biri de tarih düşürme sanatıdır. Muamma ve lugaz gibi türlere kısmen yakınlığı olan düşürme sanatı üzerinde Türkler, İranlı ve Araplardan daha başarılı olmuşlardır. Bu konuda onlardan daha çok manzume örnekleri vermişlerdir (İbrahim Kunt, Sayfa:63)

5.Mısır mitolojisinde Nut gökyüzü tanrısı her sabah güneşi, her akşam yıldızları doğurur. Nut tasvirlerinde elleriyle dünyayı kaplar. Vücudunda yıldızlar, ay ve güneş resmi yer alır. Nut tanrıların doğuran büyük hanım iki ülkenin kraliçesidir (Mehmet Naci Önal, Sayfa: 72)

6.Naponyon Bonapart’ın Mısır’ı işgal etmesi, gerek Osmanlı, gerekse Avrupa tarihi açısından dikkate değer özellikler taşımaktadır. Osmanlı Devleti, Fransa, İngiltere ve Rusya ilişkileri de bu işgal ve devamında yaşananlar bakımından ilginç gelişmeler göstermiştir (M.Sabri Koz, Sayfa 79)

***

Çağrı ve Aydın Efesi Dergileri

Prof. Dr. İSA KAYACAN

İki, kültür, sanat, edebiyat, folklor dergisi var masamda. Bunlar sırasıyla:

ÇAĞRI DERGİSİ

Üstat Feyzi Halıcı’nın Konya’da yayın hayatımıza kazandırdığı, bugün O’nun koordinatörlüğü, M. Emrehan Halıcı’nın sahip ve yazı işleri müdürlüğünde aylık olarak Ankara’da yayınlanan Çağrı Dergisi, kültürümüzün bir çınarı olarak 620 nci sayısıyla bizimle selamlaştı, merhabalaştı. Çağrı’nın Ankara, yazışma adresi: P.K. 468 Yenişehir-Ankara.

Elimizdeki, masamızdaki 620 nci sayısının başyazısı Feyzi Halıcı imzalı, “Mevlana’dan Galile’ye çağdaş bir gezi” başlığının ta tıyıcısı. Çağrısının bu sayısında yazısı imzası bulunanlardan bazılarının sıralanışı şöyle:

-Feyzi Halıcı, Turhan Doyan, Prof. Dr. Gülhan Slem, Aysen Akdemir, Ali Rıdvan Bülbül Ali Naili Erdem, Fatma Bahar Halıcı (Gökfiliz), Doç.Dr. Tamilla Abbashanlı, Rabia Barış, Abdülkadir Güler, A.Necmettin Çanga vd. Ön kapakta yeralan Feyzi Halıcı dörtlüklerinden biri “Sel yatağında” başlığıyla şöyle karşımıza çıkıyor:

İstemem şüphenin karabatağında,

Gülle karşılarım seni her atağında,

Bir kutsal duyarlıkla dünya lezzetini,

Tatmak isterim sevgi sel yatağında..

Fevzi Halıcı üstadımızla özdeşleşen Çağrı Dergisinin yıllarca yayınının sürmesi Feyzi ağabeyimizin sağlığının iyilikler içinde olması dileklerimizle, sevgi ve saygılarımızı sunuyoruz efendim.

AYDIN EFESİ DERGİSİ

Aydın ilimiz merkezinde, Aydın Yazarlar ve Şairler Dergisi tarafından iki ayda bir yayınlanan, kültür, sanat ve edebiyat dergisi. Dernek adına sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Şükrü Öksüz, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Güner Dokuyucu, Genel Koordinatör Ali Haydar Öztürk olan Aydın Efesi Dergisinin ikinci sayısı masamda. İlk sayıda olduğu gibi yine pırıl pırıl bir baskıyla, 48 sayfayla, sanat ve edebiyatseverlerle buluştu, buluşturuldu. Tebriklerimi, sevgi ve saygılarımı sunuyorum efendim.

Şükrü Öksöz ve Güner Dokuyucu imzalı başyazı ve sunuş anlamındaki yazılar dikkat çekiyor. Buradan:

1. Dergimiz kar amacı gütmediği için, yazı ve şiirlere telif hakkı ödenmemektedir. Dergimizi yazı ve şiir gönderenler zaten böyle bir hak talep etmeyeceklerini bilerek göndermektedirler. (Şükrü Öksüz)

2. Kitap okumayız, gazete okumayız. Ürkadaşımızın üye olduğu derneğin adına çıkardıkları dergiyi de laf olsun diye alır, içinde ne var, ne yazmışlar diye merak etmeyiz. Bir köşeye atarız dergiyi (Güner Dokuyucu).

Aydın Efesi dergisinin 2 nci sayısında imzaları bulunanlardan bazılarının sıralanışı: Şükrü Öksüz, Güner Dokuyucu, Prof.Dr.İsa Kayacan, Kenan Çiftci, Erhan Tığlı, Esat Anık, İbrahim İmer, Mehmet Güven, M. Kemal Yılmaz, Ergün Veren, Özen Gülay Atacan, Etem Oruç, Celal Oymak, Ahmet Canbaba, Serpil Erkılıç vd.

***

Aydın Karasüleymanoğlu’ndan:

Düzensiz düzen

Prof. Dr. İSA KAYACAN

  Aydın Karasüleymanoğlu, şair, yazar ve araştırmacı. Ankara’da yaşıyor. Bir “Artvin Delisi”.. Artvin için yatıyor, Artvin için kalkıyor. Eşi, eğitimci-şair Şahver Karasüleymanoğlu’yla birlikte yazıp, yayınlıyorlar, dikkat çeken isim ve imzalarımızın başında yer alıyorlar.

  Bana ulaşan kitapların sayısında azalma olmadığını daha önceleri söyledim, yazdım. Bu artış içerisinde, bana ulaşan kitaplarla ilgili yazıp, yayımlamada biraz gecikiyorum. Bunun giderilmesi için gösterdiğim çaba ve gayretler yetersiz kalıyor.

  Aydın Karasüleymanoğlu’nun dörtlüklerinden meydana gelen, Ankara’da Payda yayıncılık yayınları arasında Günyüzü gören 336 sayfalık “Düzensiz Düzen” adlı kitabın sayfalarında şöyle bir gezinti yapmak istiyorum:

  Sayın Karasüleymanoğlu, “50 yıllık dost, Prof. Dr. İsa Kayacan’a saygıyla – 2011 “notuyla imzalamışlar. Teşekkürlerimi, sevgi ve saygılarımı yinelemek istiyorum öncelikle.

  Mehmet Aydın hocanın Damar Dergisinin Nisan 2005 sayısında yazdığı bir yazı var önsöz veya sunuş biçiminde. Başlığı: “Bir taşlama ustası Aydın baba” Aydın Karasüleymanoğlu’nun taşlamalarından, ustalığından sözediliyor, sözediliyor burada. Sonra dörtlükler, taşlamalar başlıyor. Bazı dörtlükler efendim:

VATAN SAĞ OLSUN

Deveyi amuduyla yutan sağ olsun,

On parmağıyla da bal tutan sağ olsun,

Sen acından ölsen de, memurum, işçim,

Talana fırsat veren vatan sağ olsun.

    Aydın Karasüleymanoğlu, uzun uzun anlatılacakların özetini yapıyor, dörtlüklerindeki taşlamalarıyla, kısa ve öz bir anlatım içine girme ustalığıyla bizimle selamlaşırken devam ediyor. Sayfa 87’deki dörtlüklerden birincisinde, “Dünyanın devamı ise” başlığıyla şöyle sesleniyor:

Günahtan kaçmaya edersin gayret,

Bu dünyanın devamı sayılır ahret,

Sağlığında sürekli rüşvet yiyenler,

Ahrette de yaparsa, etmeyin hayret…

***

                          Durkadın Karagöl’den: Hevser

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Durkadın Karagöl (Kurban Teyze) Ankara’da yaşıyor. Birbiri ardına yayınladığı kitaplarıyla dikkat çeken isim ve imzalarımızdan biri. Mütevazı kişiliğiyle kaleme aldıklarından ileri bakan bir hedef var.

Son gelen kitabının adı: Hevser. 144 sayfalık şiir kitabı. Yedinci kitab elimizdeki Hevser. İlk şiirin adı ‘Anladım’. Sonra Esiyorsun güzelim başlıklı şiiriyle karşımıza çıkıyor. Bu şiir 7. sayfada, dört dörtlükten oluşuyor. İlki dörtlüğü şöyle anılan şiirin:

Esiyorsun güzel güzel,

Dalgalısın nedir özel?

Sevdalısın belli güzel,

Esiyorsun güzel güzel.

İmrenecek hallerin var,

İbret dolu yönlerin var,

Hakikatten dillerin var,

Esiyorsun güzel güzel.

Durkadın Karagöl (Kurban teyze) şiirlerindeki rahatlıkla dikkat çekiyor. Yani anlatım yumuşaklığı içinde Durkadın hanım. Şiir yolculuğunu ısrarla sürdürürse, gelecekte alacağı mesafelerin önemliliği daha bir görülecek, daha bir anlaşılacaktır.

Hevser, adlı Durkadın Karagil şiir kitabının sayfalarındaki gezintimizi sürdürünce gördüğümüz mısra bütünlükleriyle karşılaştığımız gerçeğinin netliklerini görürüz. Hecevezni türündeki şiirlerin arasında ayırım yapmanın zorluğunu görerek sayfa 142’deki “çocuklarımız onlar” adlı şiirin dörtlüklerine dönelim:

Onlar var ki bizim çocuklarımız,

Her çiçekten açın gonca gibi

Daha tomurcuk dünya, dünyamızın,

Çiçekten tomurcukları onlar.

Allah yaratmış sensiz ne seçer,

Kimi sarışın, kimileri esmer,

Irk, mezhep din ayrım bilmezler,

Canı candan çocuklarımız varız onlar.

***

                     Ankara’dan ‘Kültür Çağlayanı’ Dergisi

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Genel bir değerlendirme çerçevesinde ve bir seri düzeni içerisinde ele aldığım dergilerimizin sayfalarındaki gezme yazılarımın bir yenisi, Ankara’da iki ayda bir yayınlanan ‘Kültür Çağlayanı’ Dergisinin sayfalarında olacak efendim.

Eğitim, kültür, sanat, edebiyat ve halkbilimi dergisi olarak yayınlanan ‘Kültür Çağlayanı’ Dergisinin 13 ve 14. sayıları masamda. Önce kimliğine bakıyorum bu derginin:

Sahibi: Hayrettin İvgin, Yayın Yönetmeni ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Erhan İvgin, Koordinatör: İbrahim İmer, Redaktör: Ömer Ünal, Sanat sorumlusu: Coşkun Mutlu, 12 kişilik yayın kurulu var. Ayrıca, dış ülkelerde temsilcileri bulunuyor Kültür Çağlayanı Dergisinin.

İlimdeki Kültür Çağlayanı Dergisinin iki sayısında imzaları bulunanlardan bazılarının sıralanışını şöyle görüyoruz: Hayrettin İvgin, Nail Tan, Prof. Dr.Tuncer Gülensoy, Mevlüt Özhan, Doç.Dr.Bayram Durbilmez, Eser Daloğlu Kösal, Şükran Aydoğan, Nihal Balcı, Müjgan Üçer, Jale Keskinkılıç, Coşkun Mutlu, Nevin Kılıç, Dr. Yakup Guliyeva, Onur Sancak, C.Necati Üçyıldız, Abdülkadir Güler, Erdin İvgin, Ünal Şöhret Dirlik, Ali Cevat Yürekli, Feyzullah Seçkin, Osman Baş, D.Duyular Doğan, Serap Demirtürk, Muhsin Durucan, Rıfat Kaya, İsmail Özmel, İbrahim İmer, Recep Acay, Sabiha Serin, Dilek Hokkaömeroğlu, İsa Kayacan, vd.

Kültür Çağlayanı Dergisinin 13 ncü sayısındaki şiirlerden seçtiğimiz, İbrahim İmer ve Murat Duman imzalı şiirlerden ikişer dötlük almak istiyorum: Önce İbrahim İmer’in ‘Neden’ adlı, başlıklı şiirinden:

Öyle bir namerde muhtaç ettin ki,

Ömrüme ektiği bitmedi, neden?

“Hadi yürü” diyen, sesi beklerken,

Dualarım katında tutmadı, neden?

De hele bu işin neresi fani?

Kocaman saltanat payım ne, hani!

Kulların umutla aldattı beni,

İmer’im kimseyi gütmedi, neden?.

Murat Duman imzalı, ‘Şoföre mektup’ adlı, başlıklı şiir derginin 19 ncu sayfasında yeralıyor. Altı dörtlükten meydana gelen bu şiirin iki dörtlüğü şöyle karşımıza çıkıyor efendim:

Süratle giderken, düşünmek gerek,

Sürat felakettir yapma arkadaş,

Yanında taşıma, kazmayla, kürek,

Şeritten şeride sapma arkadaş!

Murat Duman der ki ortamı germe,

Eğitim olmadan trafiğe girme,

Yarım saat geç git, kendini yorma,

Şu şeytan nefsine tapma arkadaş!

***

‘Bakış’ ve ‘Denge’ Gazeteleri

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Gazetelerle ilgili incelemelerimi sürdürürken, bugün gündemimde Aydın ilimiz merkezinde yayınlanan iki gazete var. Bu gazeteler sırasıyla:

BAKIŞ GAZETESİ

12 normal sayfayla günlük yayınlanıyor. Masamda 2506. sayısı var. Şükrü Öksüz dostumuzun şiir sütununu da yer alıyor Bakış Gazetesinde. Elimizde, masamızda bulunan “Bakış” Gazetesi sayısındaki haberlerden bazı başlıklar nakledelim:

- Aydın vergi rekortmenleri belirlendi/Aydınlı firma dünyada bir ilki başardı/güzelçamlı ilçe olmak istiyor,

- Baraj dolunca Kemer köyünde 7 evi su bastı/Ovapınar Kırkpınar’a döndü/Hazilli şampiyonunu karşıladı/Eşi vefat etmiş kadınlara devlet yardımı,

- Devli, Öğretmenlerin kaybettiği itibar yeniden kazandırılmalıdır/Okula gitmeden iki üniversite bitirdi,

- Kadın Dernekleri İzmir’de buluştu/Bodrum’da av köpekleri yarıştı/Akaryakıt ve enerji sektörü temsilcileri Denizli’de toplandı,

- Atlar öğrencilere burs için yarıştı/Didim 75. Yıl Sanayi Sitesinde ot bedeli sorunu masaya yatırıldı/Didim Tema’dan ağaçlandırma etkinliği,

- Didim Polisinden hırsızlara suçüstü/Harabeye dönen Sağlık Ocağı akıbetini bekliyor/4.Kardelen bahar şenliği,

- Uluslar arası 1. Didim Dans festivali sona erdi/Aşıklar Şöleni renkli geçti/ Aydınspor 1923 umutları tüketti/Söke’de çeyrek finalistler belli oldu vd.

Bakış Gazetesinin kimliğine bakıyorum: İmtiyaz sahibi: Sami Solak, Yazı İşleri Müdürü: Ali Akkurt. Adres: Güzelhisar Mhl. 45 sk. No:5-1 Aydın. Tlf: 0256–214 58 16

DENGE GAZETESİ

16 normal sayfayla ‘Aydın’ı aydınlatan gazete’ olarak yayınlanıyor. Masamda 3767. sayısı var Denge’nin.

Kimliğine bakıyorum Denge gazetesinin: Kurucusu: Şemsettin Karpınar, İmtiyaz sahibi: Mehmet Aydın, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Sercan Örün. Tlf:0256- 213 80 33. Yönetim yeri: Veysipaşa Mhl. 1606 sk. No:7-A, Aydın.

Şimdi Denge Gazetesinin elimde, masamda bulunan sayısından bazı haber başlıkları aktarmak istiyorum:

- Metin öğretmen kansere yenik düştü/Ökten: bakanlık doğru karar verdi/Kestanenin faydaları saymakla bitmiyor,

- Mısır üreticileri tedirgin/Askere davul-zurna ile uğurlandılar/Bozdoğan’da minibüs otomobil çarpıştı:7 yaralı,

- Fatma annenin kalbi Sevinç öğretmene umut oldu/Kuşadasında ‘Dünden bugüne Kemalizm’ konferansı düzenlendi.

- Kırmızı ışık ihlali bir ölü/Birlikte büyüyen üç arkadaş mezara da birlikte gitti/Motosiklet hırsızları tutuklandı vd.

***

Kahramanmaraş’dan ‘Alkış’ Dergisi

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Dergilerimizle ilgili seri çerçevesinde gündemimde olan Dergi, Kahramanmaraş ilimiz merkezinde iki ayda bir yayınlanan ‘Alkış’ Dergisi efendim.

64 ve 65 sayfaları masamda olan ‘Alkış’ın sayfalarında gezmeye başlamadan önce, kimliğine bakalım birlikte:

İki aylık kültür, sanat dergisi ‘Alkış’ın sahibi: Dr. Oğuz Paköz. Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Nihat Yücel. Yayına hazırlayan: Serdar Yakar, N. Ece Paköz. Beş kişilik Danışma Kurulu var. Yönetim yeri: Hükümet Bulv. Mert İşhanı No: 24-28 P.K.46 Kahramanmaraş. Tlf:0344 225 00 35

Oğuz Paköz imzalı ‘Alkış’tan’ başlığı altında bir değerlendirme, sunuş ve yorum yeralıyor derginin her sayısında. 65 nci sayının sunuşu-yorumundan birkaç cümle:

Hepimizin amacı Türkçeyi yüceltmek olsa da aramızda kimi değişik düşünceler olduğu da bir gerçektir. Biz Oğuz Çetinoğlu’yu da Yavuz Bülent Bakiler’i de çok seviyoruz, denilişi dikkat çekiyordu.

Dergi içinde, sayfalarında yazılar, araştırma ve yorumlarla, yer yer şiirlerle karşılaşıyoruz. İmzası bulunanlardan bazıları: Oğuz Peköz, Fethi Balık, Mürvet Sarıyıldız, Rasim Deniz, Eshabil Karademir (Karaozan), R. Mithat Yılmaz, Sıdık Elbistanlı, Ahmet Ayaz, Oğuz Karakoç, Hızır İrfan Önder, Mehmet Uysal, Ali Büyükçapar, Cengiz Dilber, Ahmet H. Koç, Oğuz Çetinoğlu, Ramazan Mengilli, Asuman Soydan Atasayar, Mehmet Kılıç, Murat İsmihu, Abdülkadir Güler, Serkan Çardaklı, Adil Bozkurt, İmdat Gümüş, Hacı Ali Özturan, Serdar Yakar, M. Kemal Atik, Mustafa Aslan, Ozan Bulut (Bahattin Bulut), Aşık Cuma Taşdemir, İnci Okumuş, (Hacı Aşık Selami), Aşık Ali Ataş, Sıdık Özer, Harika Ufuk, Ramazan Avcı, Yalçın Yücel, Mehmet Uysal, Saduman Açoğlu, Tanyal Sünbül,

Derginin her sayısındaki kapak fotoğrafı değişiyor. Örneğin, 64. sayının kapağında rahmetli Abdurrahim Karakoç’un bir fotoğrafı yeralmıştı. Ayrıca, dergi sayfalarında yazı ve şiirleri yeralan imza sahiplerinin adı ve soyadıyla birlikte fotoğraflarıda yeralıyor.

64 ncü sayının 10. sayfasında, Aşık Ali Aktaş imzalı, rahmetli Üstat Abdurrahim Karakoç için yazılan altı dörtlükten meydana gelen bir şiir var. İki ayrı dörtlüğü bu şiirin:

Halk’a duyuruldu bu acı haber,

Haber bağrımızı ezdi Karakoç.

Dünyayı bürüdü, üzüntü, keder,

Ölümün bizleri üzdü Karakoç.

Aşık Ali’m çırpındık ve ağladık,

Unutmak imkânsız kara bağladık,

Ecel geldi mi dedik, haber mi saldık,

Ölümün bizleri üzdü Karakoç.

65. sayıda Oğuz Çetinoğlu’nun, Yavuz Bülent Bakiler ağabeyimizle bir röportajı var. ‘Kimi’ kelimesiyle ilgili cevap: Kim, kimse, kim o, kimileri gibi kelimeler, tamamen şahıslar için kullanılır, şeklinde ortaya konuluyor Yavuz Bülent Bakiler hoca tarafından.

***

Orhan Kural’dan:

Büyük dünyada küçük adımlar

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Prof. Dr. Orhan Kural hoca bir gezgin… Gittiği her yerden ses getiriyor. Tespitleriyle, yorum ve anlatımlarıyla dikkat çekiyor.

Yenilerde bir kitabı daha geldi Orhan Kural hocanın: Adı;  büyük Dünyada Küçük Adımlar. 240 sayfayla, Han Yayınları arasında 7. baskı olarak Günyüzü görmüş.

Bir hatırlatma var ilk sayfada. Şöyle: Bu büyüklükteki 200 kitap için bir ağaç kesilmektedir. Biz de Silivri Fenerköy’de 15 yeni ağaç diktik.

Önemli, anlamlı bir hatırlatma, herkes böyle yapsa, yapabilse ne kadar doğru ve güzel olur değil mi?.

İçindekiler bölümünde, sayfasında; ABD, Arjantin, Avusturya, Azerbaycan, Cezayir, Finlandiya, Fransa, Hong Kong, İran, İsveç, Kenya’dan Şeysel’e Budapeşte ve Macaristan, Romanya, Tayland, Tayvan, Tunus gibi ülkelerden sözediliyor. Buralardaki gezi notlarının sayfalara aktarıldığı mesajı veriliyor, bilgilendirilişi yapılıyor.

Rahmetli Aziz Nesin’in “Gezi edebiyatına farklı bir bakış’ı yeralıyor ilk iki sayfada Teşvikiye Haziran 1995 tarihinin taşıyıcısı bu yazı. Orhan Kural hocanın “Dünya döndükçe insan gezdikçe” adlı kitabıyla ilgili yazılan bir yazı, yapılan bir değerlendirme bu yazı efendim.

Fırsatlar ülkesi Amerika Birleşik Devletleri, başlıklı 11 nci sayfada başlayan anlatımların girişi:

İlginçtir, Amerika deyince akla gelen Amerika kıtası değil de, Amerika Birleşik Devletleri oluyor. İlginçtir diyorum, çünkü benim de aklıma önce ABD geliyor.

Belki de dünyanın en güçlü devleti oluşundan kaynaklanıyor bu duygu. Güçlü; ama bir o kadar da karmaşık bir ülke. Ataları ise bir avuç göçmen.. Biraz daha gerilere gidelim, Amerika’nın ilk sahipleri yaklaşık 100 bin sene önce buraya göç etmiş Kızıldereliler.

Sayfa 55’de Tango’nun ana vatanı: Arjantin. Arjantinli Raul G. Aguirre gerçek üstücülük akımının öncüsü idi. Şiirinin adı: “Fırlatılmıştı bile”. Birlikte okuyalım:

Fırlatılmıştı bile denize taşlar,

Taşlar, sözcükler, ölümlü hazineleri,

Hayatın bilinmedik korkunç,

Bir dinginlik sürüyor konağında,

Kıpırtısız bir dinginlik,

O büyük oburu kandıracak,

Ne hüneri var, ne garip töreleri,

Ölüm bile değil bu; sessizlik,

Olmayan bir sesin sessizliği,

Bozuk bir sarkacın duruvermesi

Özgürlüğü mahzende yaşayanın

Kapı aralık, güneş taze

Denize bakıyor gören gözler.

***

İstanbul’dan ‘Yesevi’ Dergisi

Prof. Dr. İSA KAYACAN

İlgili başlattığımız seri yazının, bugünkü gündeminde, İstanbul’da aylık yayınlanan sevgi dergisi “Yesevi” var.

223, 24, 25 ve 226. sayıları masamda bulunan Yesevi’nin kimliğine bakıyorum öncelikle: Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü; Erdoğan Aslıyüce. Yayın Danışmanları var değişik isim ve imzalardan oluşan. Yazışma: P.K. 6 Beyazıt-İstanbul. Tlf: 0212 638 50 12.

Yesevi’nin her sayısının kapağında, önemli sayılan konularla ilgili fotoğrafla görüntüler yer alıyor. Masamdaki dört sayısında imza olarak yeralanlardan bazılarının sıralanışı şöyle:

Ali Osman Özcan, Ahmet Özdemir, Muhsin Kadıoğlu, İsmail Uçakçı, Çağla Gül Yesevi, Özcan Pehlivanoğlu, Süheyl Başaran, Yusuf Gedikli, Fatih Durmuş, Musa Serin, Nazan Sezgin, Erdoğan Aslıyüce, Mehmet Emiroğlu, Ramazan Özey, Şükrü Karaca, Mustafa Özkurt, İsmenullah Yesevi, Mehmet Tuğlacı, A. Vehbi Ecer, Ahmet Göksan, Osman Şahbaz vd.

Yesevi Dergisi sayfalarında, araştırma ve haber ağırlıklı yazı ve bilgilendirmeler yeralıyor. Yer yer, azınlıkta da olsa şiirlerle karşılaşıldığı oluyor. 224 sayılı Yesevi Dergisinin 11 nci sayfasında Ahlet Özdemir imzalı “Asker mektupları” başlığı altında verilenler var. Bir yerinde şöyle diyor Ahmet Özdemir:

“Mektup bir haberleşme aracı. Manilerimiz de bu araç içinde sevgililer ve uzaktaki kişiler arasında duygu ve haber alışverişinde görev yapıyor. Er mektuplarında sık sık manilere rastlanmakta. Bir demet sunmak istiyorum”:

Mektup yazdım okuna,

Vara, yâre dokuna,

Yar mevla’yı seversen,

Gül yerine kokula.

Dağlarda kar kalmadı,

Yürekte fer kalmadı,

Daha çok yazacaktım,

Mektupda yer kalmadı.

Erdoğan Aslıyüce, yine 224 sayılı Derginin 4 ncü sayfasında, İstanbul Boğazı’nı atlarla geçen Türklerden sözediyor. Girişinde de şöyle yazmakta yazısının:

“Doğu-Roma Anadolu’da Selçuk Türklerinin baskısı altında idi. Onlara, ancak onlar gibi cesur savaşçı Peçeneklerin karşı koyabileceğini bilen Doğu-Roma 15 bin Peçenek süvarisini sallarla ve gemilerle Üsküdar’a geçirdi. Selçuklu soydaşları ile savaşacaklarını öğrenince itiraz ettiler”.

Günümüzde Kültür değerlerindeki değişimle beraber ortaya çıkan fırsatlar, suç işleyebilecek insanları harekete geçirmektedir. Bu insanlar, adaletsizliği vurgulayarak kendi adeletlerini uygulamak amacıyla işe koyulup, buldukları fırsatı, gücü ve toplumda dürüst insanların Pasifiklerini gördüklerinde hemen düşünce ve eylemleriyle ortaya çıkmayı göze alırlar (Prof. Dr. Ali Osman Özcan, Sayı: 225, Sayfa: 23).

Nasrullah Cami’nin İstiklal Harbimizde önemli bir yeri vardır. O günlere dönüp baktığımızda, vatan yitirilmiş olmasına rağmen, halkta bir şaşkınlık ve uyku hali hâkimdir (Özcan Pehlivanoğlu, Sayı: 226, Sayfa: 26).

***

Minik Feyza Muştu’dan:

Kelebeğin Mevsimleri

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Şair Yazar, araştırmacı, editör Aysel Al tarafından bana ulaştırılan şiir kitaplarından birinin adı: Kelebeğin Mevsimleri. Şairesi: Feyza Muştu.

80 sayfayla, merkezi Ankara’da bulunan Yıldızlar Yayıncılık, yayınları arasında Günyüzü gören şiir kitabının Editörü: Aysel Al. Feyza Muştu’nun yazışma adresi. Cumhuriyet Mhl. Onur Sk. Yeşil Köşe Apt. Kat.3-4 Turhal Tokat.

Aysel Al imzalı iki sayfalık bir önsöz var. Aysel Al, bu önsözünün bir yerinde: “Ben inanıyorum ki Feyza çok büyük bir başarı sağlayacak ve geleceğin iyi kalemlerinden biri olacak” diyor. Bu bir tespittir, bir değerlendirme ve yorumdur. Yerinde tespitlerdir bunlar.

Serbest türdeki şiirlerin ağırlıklı olduğu Kelebeğin Mevsimleri adlı şiir kitabının imza sahibi Feyza Muştu 01 Ocak 1999 tarihinde Tokat ilimizin Turhal ilçesinde doğdu. Henüz ilköğretim çağında…

Ama yazdıkları, yaşının üstünde bir başarı çizgisi ortaya koyuyor. Bunun doğruluğunu kitabının sayfalarındaki şiirlerden anlıyoruz.

Kelebeğin Mevsimleri adlı şiir kitabının iç sayfalarında, şiirler arasındaki sayfalarla, minik bir öğrencinin Feyza Muştu’nun çizdiği resimler, anlatmak istediği görüntüler de yeralmış.

Sayfa 11’de yer alan “Renkli doğamız” adlı, başlıklı şiir dört ayrı dörtlükten meydana geliyor. Bir dörtlüğü bu şiirin:

Yeşilini nereden alırsın?,

Güzel renkli perilerden mi?

Güzel gök rengini, bulutlarını,

Nereden alırsın, güzel doğamız?.

İlkbahar, tasarruf, yağmur, trafik, okul, yaşam sevgisi gibi başlıklarla yazılan şiirlerdeki anlatım, gelecek için ümit veren mısralardan oluşuyor.

Çocuk yaşında yazdığı şiirleriyle, okurlarının karşısına çıkma cesaretini gösteren Feyza Muştu, gelecekte daha emin adımlarla yürüyecek, sanat ve edebiyat dünyamızda hatırı sayılır, bilinen ve alkışlanan isim ve imzalar arasında yeralacaktır.

Tebriklerimi sunuyorum efendim.

***

Şiir şiir Güzide Gülpınar Taranoğlu

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Şiirlerin getirdikleri. Bizi yansıyış biçimleri… Bu çerçeveden hareketle, Güzide Gülpınar Taranoğlu şiirlerinden ikisi efendim:

GÖZLER

Gözler yalan söylemez

Görmesini bilirsen

Aşkını saklayamaz

Çözmesini bilirsen.

Simalar gözle güzel

İnsanlar özle güzel

Sevgiler sözle güzel

Yormasını bilirsen.

Gözlerden doğar sevgi

Gözlerden taşar ilgi

Her göz aynıdır bil ki

Dermesini bilirsen.

Yaşları içten akar

Bazen sevinçten akar

Her birinde mana var

Sormasını bilirsen.

O gözler ki renk renk renk

Her biri sevgiye denk

Sana bakar gülerek

Sarmasını bilirsen.

AMAN DİKKAT ET

Dön diyebilir misin geçen yıllara

Kilit vurabilir misin dursun diye zaman

Soluklarla ömrün geçer tek soluğa emrin geçmez

Yaşarsın emredilmişliğin çemberinde ömrünü

İnsanlar insanlıklarıyla derece alır

İyilik-kötülük yüreklerinde

Şuur-mantık düşünce kafalarında

Bazen büyük, büyük, büyük

Bazen da ufalır…

İnsanoğlu bu duygularına mağlup

İstekleri hudutsuz,

İnsanca duygularla dolanlar mutlu

Sevmek-acımak-merhamet eksik olmasın yüreğinde

Aman dikkat et…

***

Cumhuriyet Kadınları Dergisi

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Aydın ilimiz, merkez ve ilçeleriyle, öteki yerleşim birimleriyle, kültürel açıdan zenginlik içinde. Yayımlanan gazete ve dergileriyle, kitaplarıyla, imza sahiplerinin önemliliğini ortaya koyuyor.

Eğitimci, yazar, araştırmacı, parlamenter M. Kemal Yılmaz hoca bu isim ve imzaların başında geliyor. Gönderdiği, yayınlarlar, şiirlerle hep ön palanda kalma başarısını gösteriyor. O’nun aracılığıyla gelen gazete ve dergiler de var.

Cumhuriyet Kadınları Dergisinin 2. sayısı bunlardan biri. Cumhuriyet Kadınları Derneği Aydın Şubesi adına Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü: Selma Egesoy. Yayın kurulunda Saniye Duman, Devlet Yorulmaz ve Şenel Kasap görev yapıyorlar.

Yazışma adresi: R. Paşa Mhl. Bedesten İş Merk. Kat. 1 Aydın. Tlf: 0505 255 78 65.

Halide Edip Adıvar’ın Sultanahmet mitingi konuşmalarından bölümler (23.05.1919) veriliyor ilk sayfalarda. Sonra, Selma Egesoy, Saadet Kavasgil, Ümran Yalçın, Fatma Kader, Birsel Oğuz, Gülşen Onbaşılar, O.Hasan Bıldırki, Talip Apaydın, imzalı yazılar başta olmak üzere, uzun soluklu pek çok haber yeralıyor. Dört imzadan birkaçar cümle:

1. Bu dünyadan gözleri açık gitmemek var. Cumhuriyetimizin kurulduğu yıllarda Atatürk’ün Doğu, Asya ve Latin Amerika uluslarına ilham veren, önderlik eden emperyalizme karşı bağımsızlık mücadelesi insan ruhunun esaretten kurtulup özüne dönmesinin tek anahtarıdır (Selma Egesoy)

2. Atatürk’ün kadınlarla ilgili bütün reformları ve uygulamaları O’nun Türk Kadınına verdiği önemin ve bunun yeni Türkiye’nin kalkınmasında yararlı olacağı hususunda olan inancın kanıtıdır (Saadet Kavasgil)

3. Önce bilelim ki hiçbir lider hiçbir devlet adamı kadın hakları konusunda Atatürk gibi o ölçüde mücadele vermemiştir. (Ümran Yalçın)

4. Bizim yurt ve ulusal tarihimizde kadın hakları yönünden çeşitli evrelerden geçilmiş olmakla birlikte, Orta Asya’daki Türk boylarında kadının toplum ve aile içindeki yeri daima önemli olmuştur. Bugün de Türkmenler, Kırgızlar, Karakalpaklar, Kazaklar arasında kadın, yaşamın her biçiminde erkeğinin yanındadır. (Birsel Oğuz)

Not: Bu yazı M. Kemal Yılmaz Hoca’nın vefatından önce yazılmıştır.

***

Süleyman Erol’dan: Sarı Sabır

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Kitaplar, dergiler, bültenler, gazeteler yayınlanıyor. Bize ulaşanlar.. Bunların ya doğrudan gelenleri, ya da bir aracı dostumuz vasıtasıyla gelenler.

Süleyman Erol’un ‘Sarı Sabır’ adlı, 136 sayfalık öyküler kitabı, merkezi Ankara’da bulunan ‘Ürün Yayınları’ arasında çıktı ve okurlarıyla, buluştu, buluşturuldu.

Kitap, araştırmacı, yazar ve şair dostum A. Kadir Paksoy aracılığıyla bana ulaştı, ulaştırıldı.

Süleyman Erol imzalı, ‘İçerden dışarıya ya da önsöz yerine’ başlığıyla uzunca bir değerlendirme, sunuş, yorum dikkat çekiyor. Süleyman Erol imzasının hemen altında, ‘1 nolu F tipi hapishane, A-Tek 10, Şirinyer-İzmir’ adresi kaydediliyor. Bu sunuşun bir yerinde;

-“Yazmak, hapishanede yazmak, hastanın nekahet dönemindeki içine vuran yaşamak, umut ve sevincinin ışığı gibi, bizi hep böyle benzer bir sayrılık sonrası iyimserliğinin içinde tutuyor” deniliyor.

Kitap içerisinde 10 ayrı öykünün yer aldığı görülüyor.

Kitabın adı olan “Sarı Sabır” adlı, başlıklı öykü 29 ncu sayfada başlıyor.

Bu öykünün girişi şöyle başlıyor:

-“Gökkubbenin Apollon’un bağdaş kurup Ege Denizi’nde günbatımını seyre daldığı, Bedreddin müritlerinin mübalağa cenk eylediği dağlarından yağ ovasından bal akan, düğünlerinde hala dümbelekçi Nazirelerin parmak oynattığı; Koca Arap İsmail Kerimoğlu harmandalının dönüldüğü, parmak üzümlerinin hem şarap, hem pekmez yapıldığı, çitlembik, payam, günebakan, künar, zeytin, pamuk cümbüşü.”

Bir Zilli Baba öyküsü var 47 nci sayfada başlayan…

Buranın girişinde de şu cümleler yeralıyor:

-“Gömleği pantolonundan sarkan, yüzü ter içinde kalmış ince uzun bir adam. Yanındaki motosikleti yokuştan çıkarırken söyleniyordu: Gidinin yarım akıllıları hem benim dediklerimi yapmazsınız, hem de kızarsınız. Siz var ya, benim tırnağım bile olamazsınız”..

Süleyman Erol, öykülerinin kahramanlarını yaşanmış olayların içinden seçip çıkarmış, değerlendirip, sayfalara aktarmış. Tebriklerimi sunuyorum efendim.

***

Yeni Size Dergisi

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Gazetelerden sonra başlattığımız, dergiler serisi çerçevesinde bugün gündemimizde olan, İstanbul ve Bandırma çıkışlı ‘Yeni Size’ Dergisinin sayfalarında gezmek istiyoruz.

Size Dergisi yıllarca, rahmetli Gülten Çiçek Tural tarafından aylık yayınlandı. Sonra ‘Yeni Size’ adıyla yayınına devem etti, ediyor.

Yeni Size Dergisinin 105, 106 ve 108 nci sayıları var masamda. Sanat edebiyat, kültür ve fikir dergisi olarak, getirdikleriyle takdir gören, aranılan bir dergi Yeni Size Dergisi…

Kimliğine baktığımızda;

Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: M. Zafer Tural.

Genel Koordinatör: Yavuz Bülent Bakiler,

Genel Sanat Yönetmeni: Sadettin Kaplan,

Teknik sanat yönetmeni: Adnan Tepecik,

Hukuk Müşaviri: Av. Suphi Seçer,

İdare Müdürü: Hüseyin Seçer,

AB Ülkeleri Genel Mümessili: M. Ali Yeni yurt,

Ankara Temsilcisi: Erdal Erdoğan…

Yayın kurulu var 16 kişiden, imzadan oluşan.

Editörden başlığıyla, M. Zafer Tural bir sunuş, önsöz, değerlendirme yapıyor her sayıda. 105. sayının editörden başlığı altında, girişte: “Çoğumuza tatilde tatlı bir rehavet çöker. Tatil dönüşü halen o ruh hali içinde vazifelerimizin başına geçeriz” denilişi dikkat çekiyor.

Yeni Size Dergisinin sayfalarında, araştırma ağırlıklı yazılar, sonra sayfaların bütünlüğü içinde şiirler dikkat çekiyor. Şimdi derginin sayfalarında yeralanlardan seçtiğimiz bazı cümleler aktaralım:

1. Arif Nihat Asya, aslen Tokat’ın Kapusuz köyünden soyu-sopu Horasan’dan çıkarak Tokat’a yerleşen Türkmen boylarındandır. Dedelerinin ikinci büyük gücü, Kapusuz köyünden Çatalcaya olmuş, Arif Nihat 1904 yılında Çatalca’nın İnceğiz köyünde doğmuş, sonra kendi ifadesiyle, İnceğiz’i Çatalça’ya, Çatalça’yı İstanbul’a bağlamışlar, İstanbul’lu olmuş. (Yavuz Bülent Bakiler, Sayı: 105)

2. Şairlerin, musikişinasların, en çok konu olarak işledikleri mevsimdir bahar. Mevsimlerin en güzelidir. Genelde bahar, edebiyatımızda ve sevgiliye ve onun güzelliğine benzetilir. Bahar hayattır, can verir, gönüllere ferahlık sağlar (Prof. Dr. Hayrettin İvgin, Sayı: 105)

3. Aşk, kalbinin bir anlık duruşunu hissetmemek, çarpıntıların ikiye katlanmasını dinleyebilmektir. Aşk, ıstırap çekmeyi hazır olmak onu kanıksıyabilmektir. Bir telefon sesin, bir gülümseyen pula hasret çekmektir (İsmet Bora Binatlı, Sayı: 106)

4. Gaziantep, Anadolu’nun ve Dünya’nın en eski yerleşim yerlerinden biridir. 6000 yıllık tarihi geçmişi ile Gaziantep tarihi ve kültürel zenginlikleri, antik kentleri, camileri, hanları, hamamları ve pek çok yeraltı, yerüstü zenginlikleri ile bir metropoldür (Emine Seviç Öksüzoğlu, Sayı: 108)

***

M. Mazhar Alphan’dan:

Oku dedim kendime

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Kitaplar yayınlandıkça, bana ulaştıkça, fırsat bulup sayfalarındaki gezintilerimi sürdürdükçe gördüklerimiz, görülenler.

M. Mazhar Alphan İzmir’den sesleniyor. Yeni yeni yayınladığı kitapları var. Bunlardan bir başkası, yeni yayınlanan: Oku Dedim Kendime, adıyla 96 sayfayla yayınlandı.

Kısa kısa şiirlerin yeraldığı kitabın ilk sayfalarında birinde, Dr. M. Mazhar Alphan’ın kısa biyagrafisi yeralıyor. Sonra kısa kısa anlatımlarla sayfalara aktarılan şiirler başlıyor. Bana gidelim, adlı başlıklı şiir 15 nci sayfasında karşımıza çıkıyor. Bu şiirden:

Kapalı kutulara açılalım,

Kendimize dahi kapalı,

Mayınlı donuşlara.

En sisli yerinden soralım,

Dahi adet tutar nöbetiyle,

Soruşturma açalım çağımıza..

M. Mazhar Alphan, kendi şiir anlayışı ve anlatımıyla, mısralara, sayfalara sığmayan bir uzunluk, zenginlik içinde yazıyor, yayınlıyor.

Anlatımın kısa oluşu, önemliliği ortaya koyuyor. Bunun böyleliğini M. Mazhar Alphan anlatımlarında sıklıkla görmekteyiz.

Şiirler, anlatımlar sayfalarda Romen rakamlarıyla değerlendirilmiş, sıralanmış ve mısralara dökülmüş. Bunlardan yirminci sıralamadaki mısralar, sayfa 37 de karşımıza çıkıyor, çıkarılıyor:

Bacasız mecralarda,

Kır çiçekleri,

Bindallı sabahların,

Perçemli ışığı,

Türküler söyler artçı,

Etekleri avlak,

Dedim,

“Kendine avca”..

Hülya Deniz Ünal, 90 ncı sayfada başlayan “Oku dedim Kendime” yi inceliyor, değerlendiriyor. Şöyle bir anlatımı var ilk cümlelerde:

-“Karşımızda; yazdıkları şiir, toplumsal duruşu belli, diyeceğini diyen, tavrını açıkça ortaya koyan bir şair duruyor. Mazhar Alphan. Şiirini tarih eleğinden geçirmiş, taşlarını ayıklamış, yalın arı duru bir dile ulaşmış. Fazla denecek sözcük yok denecek kadar az. Kitap genel olarak yüksek bir temdoda gidiyor. Kimi yerlerde yavaşlamalar olsa da normaldir bu “ denilişi dikkat çekicidir.

Tebriklerimi, sevgi ve saygılarımı sunuyorum efendim.

***

Muğla Devrim Gazetesinden

‘Devrim Sanat’ damlası

Prof. Dr. İSA KAYACAN

Anadolu Basını içerisinde, sanat sayfası düzenlenmesiyle dikkat çekenlerin sayısının fazla olduğunu söylemek mümkün değil.

Muğla ilimiz merkezinde 19 Ekim 1960 tarihinde kurularak, Melda Türkeş’in sahipliği, Ünal Türkeş’in, Genel Yayın Yönetmeni, Yazı İşleri Mdürü ve Başyazarlığında yayınlanmakta olan Devrim Gazetesinde, Yükselecek Demirel’in “Devrim Sanat” damlası, sayfası var. Bu sayfanın 73. sayısının bulunduğu, yeraldığı gazete masamızda.

Yükselecek Demirel’in bir genel değerlendirme sütunu var “Sonsuz Sanat”tan sözediliyor başlık ve içerik olarak. Ünal Türköz ve Nabide Kılınç imzalı yazılar, sütunlar dikkat çekiyor.

Sayfada sonra, Hatice Altınay, Tuğba Aydoğan Baysal, Şadan Gökovalı, T. Ayhan Çıkın, Bülent Özcan, Aşık Enis, Özcan Yalım imzalı şiirlerle karşılaşıyoruz. Ayrıca, Mehmet Selçuk, K. Diyar Aydoğdu imzalı karikatürler önemli ve anlamlı mesajların getiricisi olarak okurlarıyla selamlaşıyorlar. Aşık Enis imzalı, “Kendi gelen” başlıklı şiirden bir dörtlük alalım:

Dünya kurulalı on milyar yıldır,

Sevip de güleni göster bana sen.

Hangi kitap yazar, parmağın kaldır,

Gerçeği bileni göster bana sen.

Düz yazılarla anlatılanlar.. Yükselecek Demirel’in; Devrim Sanat sayfasının düzenlenmesi ve okunmasıyla ilgili duyguları. Sanatçı dostlarıyla birlikte olmak için gösterdiği çabanın sonuçları, O’nu sevindiriyor, mutlu ediyor. Sayfanın yayınlandığı Pazartesi günleri, Yükselecek Demirel için kutsal bir gün olarak kabul ediliyor. Şadan Gökovalı’nın “Mutlu çağrı” adlı, başlıklı şiirinden:

Seni düşündükçe,

Sakallarım uzar off of!

Uykularımı kaçırırsın,

Beni sarhoş edersin,

Berduş edersin, off!

Anadolu Basını içerisinde, sanat ve edebiyata önem veren, sütun ve sayfa ayıran gazetelerin sayısının artması dileklerimi belirtiyorum.